โรคไข้หวัดมรณะ (Severe Acute Respiratory Syndrome, SARS)
โรคไข้หวัด (Common cold) โดยทั่วไปเกิดจากเชื้อไวรัสใน 4 ตระกูลใหญ่ คือ Rhinovirus, Corona virus, Paramyxovirus และ Respiratory Syncytial Virus ซึ่งในปัจจุบันพบเชื้อที่ทำให้เกิดโรคหวัดในคนกว่า 500 สายพันธุ์ย่อยการเกิดโรคไข้หวัดมรณะ (Severe Acute Respiratory Syndrom, SARS) จากข้อมูลที่ได้รับสามารถสรุปประเด็นสำคัญได้ดังนี้
1. จนถึงปัจจุบันตรวจพบเชื้อไวรัส 2 ชนิด ในระยะแรกนักวิทยาศาสตร์ จีน และเยอรมันตรวจพบเชื้อตระกูล Paramyxovirus ซึ่งเป็นสาเหตุของโรคไข้หัด (Measle) โรคคางทูม (Mump) เป็นต้น ในช่วงสัปดาห์ต่อมานักวิทยาศาสตร์อเมริกันพบเชื้อ Corona virus ซึ่งจนถึงวันที่ 4 เมษายน 2546 ยังไม่มีข้อสรุปชัดเจนระหว่างเชื้อไวรัสทั้งสองในการก่อให้เกิดโรคระบาดที่ร้ายแรงและยังไม่มีวิธีการรักษาในขณะนี้ และพบว่า
1.1 โคโรนาไวรัส (Corona virus) มีแนวโน้มจะเป็นเชื้อสาเหตุการเกิดโรคครั้งนี้มากกว่า เพราะตรวจพบในผู้ป่วยหลายราย(autopsy)ด้วยหลายวิธีในห้องปฏิบัติการ เช่น Immunofluorescence Assey (IFA), Polymerase Chain Reaction (PCR), Isolation, Electron Microscopy (EM) และ DNA/Protein Sequencing
1.2 พารามิกโซไวรัส (Paramyxovirus) พบในคนไข้ 4 ราย จากการเก็บเสมหะ (throat swab) ตรวจดูด้วยกล้องจุลทัศน์อิเลคตรอน (EM) อย่างไรก็ตาม ยังไม่สามารถยืนยันได้ว่าเชื้อใดเป็นเชื้อที่ก่อโรคที่แท้จริงหรือเกิดร่วมกันจาก co-infection อีกประการหนึ่งคือ เชื้อไวรัสทั้ง 2 กลุ่มพบได้อยู่แล้วในระบบทางเดินหายใจ (Respiratory tract)
2 ในประเด็นโรคติดต่อระหว่างสัตว์และคน (Zoonosis) ปัจจุบันมีเพียงข้อสันนิฐานว่าเชื้อไวรัสอาจจะทำให้เกิดโรคในสัตว์ข้ามชนิดกันหรือติดมาสู่คน “Jump species” เนื่องจากโคโรนาไวรัสพบได้ในสัตว์เลือดอุ่นเกือบทุกชนิด และอาจจะมีการกลายพันธุ์ (mutation) เป็นสายพันธุ์ใหม่มาติดต่อสู่คน อย่างไรก็ตามยังไม่มีหลักฐานทางวิชาการที่แน่ชัด ผลจากการตรวจ sequence protein ของโคโรนาไวรัสในขั้นต้น พบว่ามีลักษณะทางพันธุกรรม ก้ำ กึ่งระหว่าง Bovine coronavirus และ Avian coronavirus ที่เป็นสาเหตุของโรค Infections Bronchitis (IB) ในสัตว์ปีก (ซึ่งกรมปศุสัตว์ตรวจสอบได้และผลิตวัคซิน ปีละ 74 ล้านโด๊ส) อย่างไรก็ตามเป็นเพียงการตรวจสอบโดย sequence แค่ส่วนเล็กๆ ส่วนเดียวของไวรัส และยังไม่สามารถยืนยัน (confirm) ได้
3. มีรายงานจากสื่อมวลชนของไทยวันที่ 3 เมษายน 2546 เวลา 13:35 น. (Website ช่อง 9) โดยแปลข่าวมาจากหนังสือพิมพ์ South China ของฮ่องกง ว่าผู้ป่วยรายแรกของโลก เป็นชายชาวจีนแผ่นดินใหญ่ในมณฑลกวางตุ้งอาจติดเชื้อจากการกินสัตว์ป่า หรือการล่าสัตว์ เขาต้องสัมผัสกับสัตว์ปีกและสัตว์ป่าหลายชนิด ในการสืบค้นข้อมูลจากแหล่งข่าวอื่นๆและทางวิชาการหลายเวบไซท์ไม่พบรายละเอียดของข้อมูลนี้ พบแต่ในหน้าของหนังสือพิมพ์ South China Morning Post
4 จากการที่นักวิชาการคาดว่าน่าจะเป็นโคโรนาไวรัสมากที่สุดจึงมีการพัฒนาการตรวจแบบ Rapid test โดยใช้วิธี RT-PCR โดยใช้ pooled primers ที่จำเพาะตัวโคโรนาไวรัส ซึ่งจะทราบผลภายใน 2-3 ชั่วโมง แต่วิธีการโดยรายละเอียดไม่เปิดเผย และ pooled primers นี้ บริษัทเทคโนโลยีทางชีวภาพ (Biotech) แห่งหนึ่งในเยอรมันเป็นผู้ผลิตจำหน่าย
ข้อมูล :: กลุ่มระบาดวิทยาทางสัตวแพทย์ สำนักควบคุม ป้องกัน และบำบัดโรคสัตว์ กรมปศุสัตว์ กระทรวงเกษตรและสหกรณ์
กระทรวงเกษตรและสหกรณ์
กรมปศุสัตว์